«№4 Ақкөл орта мектебі» КММ бойынша «Тіл туралы» заңның орындалуы туралы есебі

«№4 Ақкөл орта мектебі» КММ-ніңпедагогикалық ұжымқұрамыҚазақстанРеспубликасының «Тіл туралы» Заңыніскеасыружоспарынжүзегеасырубойыншаүнеміжұмысістейді.Мектепкекіреберістебарлықкөрнекіақпаратмәтіндерімемлекеттіктілдежоғарыданемесесолжақта, ал орыстіліндетөменденемесеоңжақтаорналасқан.Ішкістендтердегіақпаратқазақ, ағылшынжәнеорыстілдеріндежазылған. Мектептеаудармашықызметінқазақтілі мен әдебиетіпәнініңмұғалім іОмарова А.А.атқарады.Барлық мектеп құжаттары 2 тілде жүргізіледі: тапсырыс кітаптары, кіріс және шығыс құжаттамасы, педагогикалық кеңестердің хаттамалары, директормен кездесулер және басқалары. Кез-келген іс-шараны ұйымдастыру және өткізу кезінде мұғалімдер мемлекеттік тілді қолданады: тақырып атауында, безендіру кезінде. Іс-шаралар екі тілде жүргізіледі.

Оқу жылы барысында мұғалімдердің Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңына сәйкестігі тексерілді. Оқу жылының басында пәндер бойынша жұмыс бағдарламалары, факультативтер, олардың мемлекеттік стандарттардың мазмұнына сәйкестігі, практикалық бөлімнің көлемі және оқу материалын өткізу кестесі қарастырылды. Мұғалімдер қазақ, ағылшын, орыс тілдері мен әдебиеті сабақтарында оқытудың инновациялық әдістерін қолданады. Сабақтарды аралағанда Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңын жүзеге асыру нысандарына назар аударылды. Негізінен мұғалімдер өз сабақтарында үштілділікті қолданады: сәлемдесу, белгілі бір терминдерді қолдану, сұрақтар қою.Жаңартылған білім берудің негізгі мазмұны үштілді білім беру саясаты аясында жүзеге асырылады. Екі мұғалім Айткенова Ж.Б. мен Сейвальд О.В. сабақтарды ағылшын тілінде жүргізеді. Айткенова Ж.Б 8-сыныпта физикадан, 8-сыныпта Сейвальд О.В  биологиядан факультатив сабағын береді. Ағылшын және қазақ тілдері сабақтарында мұғалімдер түрлі ойындар өткізеді, мысалы: «Сен мен үшін, мен сен үшін», «Полиглот», мұнда оқушылар мақал-мәтелдерді немесе жұмбақтарды ағылшын, орыс және қазақ тілдеріндегі сөздермен толықтырады.

Оқу жылы ішінде мектепте келесі іс-шаралар өткізілді: ашық сабақтар, байқаулар, әдеби сурет бөлмелері, Абай оқулары, ойындар.

Гуманитарлық бағыттағы пәндер онкүндігі 2019-2020 оқу жылының 9 қыркүйегі мен 20 қыркүйегі аралығында мектепішілік жоспарға сәйкес өткізілді.

Мақсаты: Оқуіс-әрекетіжәнепәнбойыншасыныптантысжұмысарқылыоқушыныңжекебасынәлеуметтендіруміндеттерінжүзегеасыруғабағытталғанбілімсапасынарттырумақсатындагуманитарлықбағыттағы мұғалімдерініңпедагогикалықшеберлігінарттыру.

Онкүндік аясында өткізілген іс-шаралар келесі міндеттерді орындауға бағытталды:

• Заман жағдайында мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін үнемі дамыту;
• Гуманитарлық бағыттағы пәндері бойынша сабақ пен сыныптан тыс жұмыстардың интеграциясын қолдану;
• Мектеп оқушыларына сапалы білім беру үшін оңтайлы жағдайлар жасау;
• Педагогтардың озық тәжірибесін тарату, әдістемелік әзірлемелер банкін құру;
• Оқушылардың ғылыми-зерттеу және жобалық қызметін дамыту;
• Оқушылардың сөйлеу қабілетін дамыту жұмыстарын жүйелеу.

Пәндік онкүндікте пән мұғалімдері мектеп оқушыларының жас ерекшеліктерін, олардың қызығушылықтары мен тілектерін, жеке бейімділіктері мен қабілеттерін ескере отырып, бірқатар іс-шаралар өткізді, олар оқу іс-әрекетінің әр түрлі формалары мен әдістерін, тәсілдерін қолданды, жұмыстың ұжымдық және жеке түрлерін ойдағыдай ұштастырды,  жеке тұлғаға бағытталған тәсілге баса назар аударылды. Іс-шараларда ақыл-ой белсенділігін арттыру үшін АКТ-ны қолданумен ойындар, байқаулар, викториналар, олимпиадалар қолданылды.Бұл мектеп оқушылары үшін ғана емес, олардың тәлімгерлер-педагогтеріне де шеберлік пен шеберлікті көрсетудің жақсы мүмкіндігі болды. Онкүндікті дайындауға және өткізуге барлық мектеп оқушылары қатысты. Онкүндік қызықты әрі тартымды өтті. Оқушылардың  белсенділігі мен барлық іс-шаралар өткен достық атмосфераны атап өту керек.

Тілдер онкүндігі салтанатты жиынмен ашылды, мұғалімдер әдеби монтаж ұйымдастырып, іс-шаралар жоспарымен таныстырды.

Гуманитарлық бағыттағы пәндер апталығының онкүндігі аясында орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Суховеева И.В., 7 «Б» сыныбында «Оқылған сабақтар елінде» орыс тілінде викторина, сыныптан тыс іс-шара өткізді.

 Іс-шараның мақсаты - оқушылардың орыс тілі сабағында алған білімдерін, біліктері мен дағдыларын ашу. Тапсырмалароқушылардыңжасерекшеліктерінесәйкестаңдалды.

Іс-шара викторина түрінде өтті, оқушылар үш командаға бөлініп, аты мен ұранын ойлап тапты. Содан кейін олар фонетика, лексика, морфемика, морфология, синтаксис сияқты қалаларға үйренген сабақтар еліне саяхат жасады. Викторина барысында оқушылар өз білімдері мен дағдыларын орыс тілінде көрсетті: олар алфавиттік тәртіпте сөздерді таратты, сөздерді морфемалық талдауды, фразеологиялық бірліктерді таңдап, қазақ және ағылшын тілдеріне аударды.Оқушылар мәтіндегі бөлшектерді оңай тауып, морфологиялық белгілерін көрсетті, сөйлемдерге тыныс белгілерін қойды. Соңғы міндет жеделхатты ашу болды; нәтижесі оқушыларды таң қалдырды. Іс-шара соңында нәтижелер шығарылды, ұпай саны есептелді.

Орыс тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Блялова С.Д 8-сынып оқушылары арасында «Грамматика әлемінде» атты сыныптан тыс викториналық іс-шара өткізді, бұл оқушылардың қызығушылығын тудырды және сұрақ-жауап түрінде құрылды. Дәл осындай іс-шаралар орыс тіліне деген қызығушылықты дамытады, ынтымақтастықтың шығармашылық атмосферасын қалыптастырады, оқушылардың белсенді өмірлік ұстанымын, жоғары адамгершілік қасиеттерін қалыптастырады. Мұғалім компьютерлік және мультимедиялық технологияның мүмкіндіктерін кеңінен пайдаланды. Орыс тілі мен әдебиеті сабағында оқылған материалмен байланыс болды. Бұл іс-шараға оқушылар  салыстырмалы түрде белсенділік танытты.Мұғалім жеке тұлғаны жан-жақты және үйлесімді дамыту мәселесін шеше отырып, оқушылардың танымдық іс-әрекетін белсендіреді және сыныптан тыс жұмыстың негізгі міндеттерін орындайды: білім беру және тәрбиелеу. Іс-шара өте қызықты,  серіктестікті, өзара сыйластықты және топта жұмыс істей білуді тәрбиелеу тұрғысынан бай.

Ағылшын тілі мұғалімі А.С.Келденова «Hello English» сыныптан тыс іс-шара өткізді. Іс-шара өте бай және қызықты болды, ол АКТ-ны қолдану арқылы өткізді. Оқушылар ағылшын тілін білу деңгейлерін көрсетті, белсенді жауап берді. Айзат Сайлаубайқызы оқушыларды ғана емес, мұғалімдерді де қызықтыра білді.

МұсаМайгүл, қазақтіліжәнеәдебиетмұғалімі, 8 сынып оқушылардың арасында «Ахмет Байтұрсынұлы - ұлт ұстазы» дөңгелекүстелін өткізді. Ұлт жұмысын арымен атқарған, қарақан басының қамы емес халық қамын жеген Ахмет Байтұрсынұлының педагогтік, ақындық, жазушылық, ағартушылық, философтық, саяси қайраткерлік, реформатор-ғалымдық  және тағы басқа зерттеліп,айтылып жүргенінің   сыртында    демограф,математик,әдіскер, исламист, сыншыл, көріпкел, заңгерлік тағы басқа қырлары туралы ойлар ортаға салынды.Күн сайын өркендеп келе жатқан заманда халық пен ел қуаты-білім мен ғылым көзінде екенін түсінетін орта мен ұрпақ үшін бұл мәлімдемелер өте құнды дерек көздері десек қателеспейміз.  Дөңгелек үстел жиынымызға мектебіміздің директоры Сейітова Гүлжан Маратқызы  сонымен қатар 8 сынып оқушылары қатысты.

• Ақынның өмір жолы;
• Халқына сіңірген еңбегі;
• Шығармашылығы;
• Ақынның қозғаған мәселелері;
• Сол заманның ерекшелігі;
• Ғылыми еңбектері;
• Ақынға көрсетілген құрмет ;
• Қорытынды сөз.

 Осындай мәселелер талқыланды.

 Жала – бұлт,шындық – күн екен, заманы қайта туып, шындықтың шұғыласы өз нұрын төккен заманда ұлтымыздың ұлыларын қастерлеп.мұраларын көзіміздің қарашығындай сақтап ,болашақ ұрпаққа ұсыну біздің азаматтық,адамзаттық борышымыз!

Қазақ тілі және әдебиет мұғалімі Құдайберген Ж. қазақтың бас ақыны Абай Құнанбаевтың 175 жылдығына арналған «Абай оқулары» байқауын өткізді. Байқауға 3-6 сынып оқушылары қатысты. Оқушылар Абай Құнанбаевтың өлеңдерінен үзінді оқыды. Байқау қорытындылары бойынша барлық қатысушылар тиісінше бағаланып, жүлдегерлер аудандық сайысқа жолдама алды.

       Тарих пәнінің мұғалімі Камешев Е.К. «Алаш» қозғалысы және қазақтың ұлттық идеясы »тақырыбында сабақ өткізді. Зерттеу сұрағы қойылды: Алаш партиясы неге бүкілхалықтық қолдау алды?

Оқыту мақсаты: қазақ зиялыларының рөлі мен қызметіне талдау жасау; ұлттық мемлекеттілікті қалпына келтірудегі Алаш партиясының саясатын талдау. Бұл сабақ біріктірілген. Сабақтың құрылымында жаңа материалды оқу да, бұрын алған білімдерін бекіту де байқалады. Ерден Қайриденұлы мультимедиялық презентацияны, әртүрлі жұмыс түрлерін қолданды: жеке және жұптық жұмыс. Әр жұмыс кезеңінен кейін оқушылар өз бетінше қорытынды шығарды. Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізілді. Оқушыларбілім беру іс-әрекетіндежақсыдеңгей мен білімдеңгейінкөрсетті.

Қазақ тілі мен әдебиетіпәнініңмұғалімі Байназарова С.Д.ФаризаОңғарсынованыңшығармашылығынаарналған «Мен біруысжермін, мен оныңкүрсінімін ...» атты әдеби-музыкалықкомпозициясынөткізді. 9-10 сыныпоқушыларыбелсендіқатысты. Олар поэзия оқыды, әнайтты, ақынқызтуралыкөптегенқызықтыақпараттарайтып берді. Мұғаліміс-шарағамұқиятдайындалды, өткізілген орныбезендірілген: кітаптаркөрмесі, портреттер, шығармашылықпрезентациясы, музыкалық аранжировка.

Қазақ тілі және әдебиет мұғалімі, Калиева М.К  7 «Б» сынып оқушыларымен «Сәкен Сейфуллинге – 125 жыл» атты конференциясы өткізді. Мұғалімнің кіріспе сөзінен кейін Бахытжан Зайнап Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығы туралы мәліметті жинақтап, баяндаманы оқыды. Зайнап жазушының отбасы мен жеке өмірі туралы мәлімет, оның еңбегі мен азапқа түскен жолы жайында айтып берді. Зайнаптың баяндаманы оқып болғаннан кейін Сабыр Дәуренбек  жазушылардың шың есімдерін қай себеппен ауыстырғанын білгісі келді. Баяндамадан кейін оқушыларға Сәкен Сейфуллин жайында бірнеше сұрақ қойылды, көбісі жауап беруге тырысты. Сәкен Сейфуллин атақты ақын , осыған орай Клименко Екатерина «Аққудың айырылуы» өлеңнің үзіндісін оқып шықты. Келесі сөз кезегін Кихтенко Людмила «Дала дауылпазы  Сәкен Сейфуллинге -125 жыл» атты  баяндаманы қорғап шықты. Людмила атақты ақынның, жалынды жазушысының шығармалары туралы айтты, және де Сәкен Сейфуллин жұмыс істеген орындары туралы баяндады.

Сәкен Сейфуллиннің өмірбаянын бекіту мақсатында қысқа бейнеролигі көрсетілді. Осы бейнежазба арқылы оқушылар Сәкен Сейфуллиннің жанұясы туралы, одан кейін ешкім қалмағаны, ол киген киімдер мен қолданған заттарды көріп білді. Оқушылар «Сәкен Сейфуллин кім?» деген сұраққа жауап бергеннен кейін Бахытжан Зайнап пен Суиндыкова Жасмин жаттаған өлең үзінділерін оқыды. Өлең үзінділері «Көкшетау», «Оқжетпес» екенін біліп, Рамазан Стамғазиев орындаған «Көкшетау» әнін тыңдатқыздым.

Сонында рухты көтеретін сөзді айтып, Сәкен Сейфуллин туралы айтқан сөздерін талдап, оның ұлы тұлға екенін  тағы бір дәлелі көрінді.

            Ағайынды Гриммдердің ертегі желісі бойынша викторинаны  неміс тілі мұғалімі Сейітова Г.М. өте қызықты өткізді. көркем безендірілген кабинетте экранға ертегі кейіпкерлері қайта-қайта шықты. Балалар мұғалімнің қойған сұрақтарына ықыласпен жауап берді, ертегілердің мазмұнымен бөлісті,және әрине викториналық сұрақтарға жауап берді.

11-сыныпта қазақ тілі пәнінің мұғалімі А.А.Умурзакова Абайтану пәні бойынша интеллектуалды ойын ұйымдастырды. Балалар Абай Құнанбаевтың шығармашылығы негізінде БШД-да  жарыс ойын жүргізіп, мұғалімді үлкен қызығушылықпен тыңдады.

5-6 сыныпоқушылары «Сөзмерген» сайысындамақал-мәтелдеройынындабақсынасты.

Родак А.Ю. 3-сынып оқушыларыарасындаағылшынтілінен викторина өткізді. Іс-шара барысындатыңдау, сөйлеу, сыниойлаудағдыларындамытуғаарналғантапсырмаларқолданылды. Мұғалімөткентақырыптарбойыншаәртүрлітапсырмаларкөмегіменбалалардыбелсендіругетырысты. Оқушыларбелсендіжауапберді, тілдібілетіндіктерінкөрсетті. Онкүндіктіңсоңындақорытындыларжасалды: гуманитарлық – тілдік бағыттағы пәндеронкүндігігуманитарлық-тілдік бағыттағы пәндероқытушыларыныңжұмысынатапөтуүшінтиістіәдістемелікдеңгейдеөткізілді, апталық әр оқушыға өзойынбілдіруге, викториналарға, интеллектуалдышоулар мен жарыстарғақатысуғамүмкіндікберді.

Қандайсабақнемесеіс-шара, байқауларөткізсек те, қандайкүштінемесеәлсізбалалардыоқытсақ та, мұғалімніңбастыміндетібаланыңадамгершіліккетәрбиелеуболыптабылады, оның ой-өрісінкеңейту, оныңмінезініңэстетикалық, шығармашылық, этикалықжақтарындамыту, яғниқабілеттіжекетұлғанықалыптастыруқазіргіөміргебейімдеу.

Біздіңоқушылараудандық, облыстық эссе байқауларынақатысып тұрады, мұндаәрқатысушыорыснемесеқазақтілдеріндежазуғақұқылы.